Helena Zdanowska

Helena Zdanowska (ur. 15 listopada 1909 r. w Chojnowie, zm. 27 listopada 1985 r. w Przasnyszu) - nauczycielka, członek Armii Krajowej.
Przyszła na świat w patriotycznej rodzinie włościańskiej Mateusza i Anny z Szymanowiczów. Ojciec był jednym z najbliższych współpracowników Stanisława Chełchowskiego w krzewieniu wiedzy rolniczej na wsi przasnyskiej.
Helena ukończyła przed wojną szkołę pedagogiczną w Warszawie. Jej mąż, Edmund Zdanowski w czasie okupacji niemieckiej komendant wywiadu w obwodzie przasnyskim AK, powieszony został w Przasnyszu razem ze szwagrem, Władysławem Otłowskim i trojgiem innych członków sztabu AK 17 grudnia 1942 r. Lat wojny i okupacji nie przeżyli także dwaj starsi bracia Heleny: Franciszek zginął w obronie Ojczyzny w 1939 r., Feliks zamordowany został w Mauthausen-Gusen w styczniu 1942 r. Syn Heleny i Edmunda, również Edmund, urodził się już po śmierci ojca. Helena Zdanowska w latach okupacji należała do AK i Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, przeszła przez piwnice gestapo, Majdanek i Ravensbrück. Jej pasiak obozowy trafił po latach do Muzeum Historycznego w Przasnyszu.
Po zakończeniu wojny Helena Zdanowska wróciła do Przasnysza. Nie było jej łatwo, znalazła się bowiem na celowniku komunistycznych władz oświatowych. W roku szkolnym 1945-46 uczyła matematyki w Miejskim Gimnazjum i Liceum, potem pracowała w Szkole Podstawowej nr 2 (do emerytury w 1972 r.). Była instruktorką Hufca ZHP w stopniu harcmistrza. W ostatnim okresie życia uczyła religii w parafii św. Wojciecha. Helena Zdanowska pochowana została na cmentarzu parafialnym w Przasnyszu.

BIBLIOGRAFIA
1. Alfred Borkowski, Piotr Kaszubowski, Przasnyskie portrety. Cześć trzecia, Przasnysz-Ciechanów 2009, s. 80. Janina BŁASZCZYSZYN-SIEKLICKA